می خواهم در مورد دو تله به شما هشدار دهم. ممکن است فکر کنید که کلمه فکر کردن نیز جزو نظام بیانی است. این طور نیست! کلماتی از قبیل “فکر کن، فکر کردن” نیز جزو نظام بیانی است. این طور نیست! کلماتی از قبیل “فکر کن، بفهم، ملتفت باش، باور کن، حس کن، بدان” تماما نامعین هستند. از این کلمات استفاده نکنید زیرا در آن صورت، واکنشی که دریافت می کنید اتفاقی خواهد بود.
همچنین اگر به عنوان مثال بگویید “آیا آخرین باری که شنا کردن در آب را احساس کردی، به یاد می آوردی؟ در واکنشی که به دست می آورید، آشفتگی وجود خواهد داشت. شما از او خواسته اید که دو کار را انجام دهد: به یاد بیاورد و احساس کند. او ممکن است آن را به صورت بصری به یاد آورد (یعنی به صورت تصویری آن خاطره را مرور کند) ممکن است به صورت سمعی آن را تکرار کند و یا شاید این کار را مستقیما به صورت لمسی انجام دهد. به هر حال این کار را می کند، و شما با یک واکنش دو مرحله ای مواجه می شوید. یک مرحله آن یادآوری، و مرحله دیگر عملا بازیافت احساس شنا کردن خواهد بود.
تمرین تشخیص اشارات چشم – نظام بیانی
اگر واکنشهایی را دریافت کردید که هیچ حسی در شما ایجاد نکردند، از آن شخص بپرسید که در درونش چه می گذشت. کار شما این است که بین مشاهدات خودتان و سوالهایی که می پرسید، ربطی به وجود آورید. باید میان آن نوع اطلاعاتی که در سوالهایتان نهفته است، و پاسخهای غیرکلامی که از طریق حرکات چشم طرف مقابلتان دریافت می کنید، ارتباط برقرار سازید. اگر متوجه این ارتباط نمی شوید، از خود او سوال کنید. من از بیرون تو چنین چیزی را دیدم. این چه ارتباطی با فرآیند درونی تو دارد؟
اگر آن سری حرکات چشمی که ذکر کردیم را دریافت نمی کنید، سوال های مشکل تری را مطرح کنید. مثلا اگر بپرسید “در آخرین باری که مادرتان را دیدید، کفش های او چه رنگی بود؟” یا “چشم های مادرتان چه رنگی است؟” و حرکتی را مشاهده نکنید، سوال را پیچیده تر سازید: “چشمهای شما نیز آبی است. آیا رنگ چشمهای شما روشنتر است یا رنگ چشم مادرتان؟” این سوال نسبتا پیچیده تری است. او باید یک تصویر از رنگ چشمهای خودش و مادرش ایجاد کند و سپس یک تطبیق بصری بین آن دو انجام دهد.
چهار یا پنج دقیقه بعد از آن که این سوالها را از طرف مقابلتان پرسیدید، دیگر باید بدانید که هر کدام از حرکات چشمی او، نماینده کدام نظام بیانی در درون او می باشد. اکنون وظایفتان را با هم عوض کنید، بدین ترتیب هر دو نفرتان این فرصت را می یابید که سوال بپرسید و واکنش را ببینید. ما در بین شما قدم می زنیم، اگر مشکلی داشتید دستتان را بلند کنید. بالای سرتان خواهیم آمد و کمکتان خواهیم کرد. ما مطالب تعمیم یافته ای را به شما ارائه می دهیم، هر مطلب تعمیم یافته می تواند در برخی مواقع و بعضی جاها نادرست از آب در بیاید. تعمیم ها فقط حیله هایی هستند – مانند اکثر کارهایی که در این سمینار انجام خواهیم داد – که توجه شما را به احساستان جلب می کنند، و باعث می شوند متوجه ابعاد خاصی از تجربه حسی بشوید که تاکنون به دلیل مسائل فرهنگی به آنها توجهی نداشتید. اگر یک بار این موضوع را مورد توجه قرار دهید، خواهید دید که منبع قدرتمندی از اطلاعات مربوط به واکنشهای ناخودآگاه دیگران را در اختیار دارید.